Hoe fossielen te determineren

[Bart]

Waar let je op bij het determineren van fossielen?

[FKoopmans]

Fossielen determinatie is niet zo maar aan te leren, neem bij bijvoorbeeld een ammoniet, daar bestaan meer dan 20.000 soorten van .
Wat wel helpt daarin is de vindplaats om soorten uit te sluiten. Dan rest alleen nog vergelijking van beeldmateriaal in de boeken of internet van die vindplaats. Maar dan bestaat er ook nog kans dat je een aantal Ammonieten tegen komt van het zelfde soort, maar iets verschillend. Dit komt dan weer door het feit dat de ammonieten heel snel evolueerden.
Wanneer je iets gevonden hebt, en je twijfeld of weet het niet, klop dan aan bij dit forum of op facebook bij groepen, er zitten altijd leden bij die meer ervaring en kennis hebben om je te helpen. Waar dan ook weer van geleerd kan worden. Frank

[Bart]

Hallo, die ammoniet!

[Marjolein]

Kijk naar:
- Vindplaats
- Afzetting/laag/vindplaats en bijbehorende ouderdom en type fauna. M.a.w. welke dieren komen in die tijd voor of juist totaal niet. Is het een land-of zee fauna.
- Opbouw fossiel
- Afmeting
- Kenmerken die typisch zijn voor bepaalde fossielen, bijvoorbeeld kiel, ribben en sutuurlijnrn bij ammonieten. Plaats mond/anus bij zee-egels, etc

[Bart]

Hartelijk dank, Marjolein en Frank.

[MartinRijerkerk]

Deel 1.
Fossielen determineren is vaak wat lastiger dan wanneer je een dier of plant tegenkomt en wilt weten wat het is. Bij het determineren van een kever, die je op een plant vindt, kijk je allereerst naar de uiterlijke kenmerken, hoeveel poten, welke kleur, zie je een kleurpatroon, heft het vleugels en ga zo maar door. Fossielen die je vindt zijn over het algemeen niet compleet, hebben meestal geen kleuren waaraan je je kan vast houden, veel kenmerken zijn dus verborgen. Ook is de juiste literatuur over fossielen veel minder makkelijk te vinden. Er zijn wel wat populaire boeken met fossielen, maar als daar ook maar 0,001% van de fossielen in staat is het al erg veel.

Waar ga je op letten bij het determineren?
Een niet zo makkelijk te beantwoorden vraag. Ik probeer altijd eerst te zoeken naar grote groepen organismen. Denk hierbij aan Mollusca, dat zijn de slakken, tweekleppige, maar ook de inktvissen waaronder de hierboven genoemde Ammonieten behoren, Brachiopoda lijken op tweekleppige, maar zijn geen mollusca, of de Vertebrata, de organismen met een inwendig skelet, Reptielen, zoogdieren, vogels, vissen en amfibieën. verder heb je nog de groepen zoals Trilobita, Echinodermata (zeesterren, zee-egels en zeelelies), Cnidaria (bv. koralen) en Porifera (sponsen). Uiteraard zijn er ook planten, maar daar houd ik me niet erg mee bezig. Collega's van mij houden zich ook nog veel bezig met Foraminiferen, maar dat is over het algemeen te klein voor mij en met als uitzondering van enkele grote nummulieten moet je daarvoor met veel enge stoffen stenen en kalk oplossen om ze onder een microscoop te kunnen zien.

Als je er achter bent bij welke grotere groep je fossiel hoort, dan zijn de vindplaats en de stratigrafie belangrijk. stratigrafie is de wetenschap die zich bezig houdt met het bestuderen van de opeenvolging van de verschillende aardlagen en de datering daarvan. In verschillende aardlagen vindt je verschillende fossielen.
het wordt te lang dus maak ik nog een deel 2

[MartinRijerkerk]

Deel 2
Om als voorbeeld de Ammonieten te nemen, want dat is blijkbaar een populaire groep, Die komen voor van het late Siluur tot aan late Krijt (ca. 400 tot 66 miljoen jaar geleden), een zeer lange periode met een enorme soortenrijkdom aan het eind van deze periode. Ammonieten die je in het Siluur vindt, zal je in het krijt niet meer tegenkomen, sommige soorten zijn wat langer voorgekomen en andere juist maar heel kort. Kortom als je weet uit welke grondlagen de fossielen komen, kan je al een heleboel soorten uitsluiten.

Net als met recente dieren en planten determineren is ervaring een hele grote hulp. Ben je vaak met een groep fossielen bezig, dan zie je gelijk wat het is, dan is het makkelijk, ben je niet zo ervaren, dan moet je gewoon blijven oefenen en een stuk waar je niet uitkomt, gewoon even opzij leggen. Als je er heel goed naar gekeken hebt, dan zie je opeens (ik heb er wel eens meer dan een jaar op moeten wachten) een plaatje en denk je, daar heb ik naar gezocht, waar heb ik dat verrekte ding gelaten.

Kortom, goed kijken, zoek naar een grote groep, zorg voor een vindplaats en een geologisch tijdperk. Dan invoeren in google, plaatjes kijken en literatuur zoeken. Gebruik goede zoektermen, bv. Brachiopoda, Cambrium, Asturië, Spanje. Haast je niet, geniet van de hobby, en als het niet lukt, gewoon even laten liggen en een andere proberen.

Vooral niet na een paar minuten op het forum vragen, want dan krijg je zeker niet de broodnodige ervaring. Kom je er echt niet uit, dan helpen we graag bij de determinatie.

verhaaltje uit

[Bart]

Niet minder bedankt, Martin.
Misschien heb je nog wel een collega die hier wilt aanvullen, vanuit diens ervaring.